|| ज्ञानेशो भगवान विष्णू ||
श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरीतील लोहचुंबक संदर्भ आपल्या पुढे मांडण्याचा आमचा हा प्रयत्न्न !
लोहचुंबका विषयी श्री ज्ञानेश्वरीत काही उपमा आलेल्या आहेत , परमेश्वर प्रकृतीचा ( मुळमाया ) अंगीकार केला कि सृष्टीचा उत्पत्ती होते , परंतु याचा परमेश्वराला काहीही शीण होत नाही , हे सांगताना उपमा देतात ,
जड परि जवळिका । लोह चळे तरि चळो कां ।
कवणु शीणु भ्रामका । सन्निधानाचा ॥
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी ९-११६
लोखंड जड असूनही लोह्चुबंकच्या जवळ खेचले जाते , त्याच्या या खेचले जाण्याचा लोहचुंबकाला कोणता त्रास होतो ? अर्थात कोणताही त्रास होत नाही . त्याप्रमाणे परमेश्वराला या सृष्टीचा , व्यवहाराचा काही शीण नाही .
तेराव्या अध्यायात क्षेत्र क्षेत्रज्ञानाविषयी सांगताना दृष्टांत देतात ,
संसर्गे चेष्टिजे लोहे | परि लोह भ्रामक नोहे |
क्षेत्र क्षेत्रज्ञा आहे | तेतुला पाडू ||
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी १३-११२२
ज्याप्रमाणे लोहचुंबकाच्या सानिध्यात लोखंडहि चुंबकासारखे होते . परंतु लोखंड काही चुंबक नसते , त्याप्रमाणे क्षेत्र आणि क्षेत्रज्ञ यांच्याविषयी समजावे .
अठराव्या अध्यायात हि ईश्वरी सत्तेने भूत मात्रांचे व्यवहार होतात हे सांगतानाही लोहचुंबकाचि उपमा दिली आहे ,
भ्रामकाचेनि संगें । जैसें लोहो वेढा रिगे ।
तैसीं ईश्वरसत्तायोगें । चेष्टती भूतें ॥
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी १८-१३११
जसे लोखंड लोहचुंबकाच्या सामर्थ्यामुळे हालते , फिरते , तसे ईश्वराच्या सत्तेने जड असलेल्या भूतमात्रांच्या हालचाली होतात .
संत साहित्यातील अद्भुत रहस्य आपणा पर्यंत जाव हे आमच कर्तव्य सामझतो म्हणून सर्व पुनश्च इंटरनेट च्यामाध्य्मातून संकलन करीत आहोत , सर्व टाईप करण्याकरिता बराच वेळ जातो मात्र माऊली कृपेने नवीन काही कार्य करण्यास प्रोत्साहन मिळते .
आमचे हे प्रयत्न आणि कष्ट आपणापर्यंत जावेत व आपण हि संत साहित्य वाचव शक्य असल्यास जास्तीत जास्त आपल्या मित्र परिवारापर्यंत हि माहिती नक्कीच शेअर कराल हि अपेक्षा आपल्या प्रतिक्रिया अवश्य कळवा , लवकरच भेटू नवीन विषय सोबत ,
खूप खुप धन्यवाद !
आपला ,
अक्षय भोसले - ८४५१८२२७७२
वारकरी संप्रदाय युवा मच , महाराष्ट्र
-
श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरीतील लोहचुंबक संदर्भ आपल्या पुढे मांडण्याचा आमचा हा प्रयत्न्न !
लोहचुंबका विषयी श्री ज्ञानेश्वरीत काही उपमा आलेल्या आहेत , परमेश्वर प्रकृतीचा ( मुळमाया ) अंगीकार केला कि सृष्टीचा उत्पत्ती होते , परंतु याचा परमेश्वराला काहीही शीण होत नाही , हे सांगताना उपमा देतात ,
जड परि जवळिका । लोह चळे तरि चळो कां ।
कवणु शीणु भ्रामका । सन्निधानाचा ॥
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी ९-११६
लोखंड जड असूनही लोह्चुबंकच्या जवळ खेचले जाते , त्याच्या या खेचले जाण्याचा लोहचुंबकाला कोणता त्रास होतो ? अर्थात कोणताही त्रास होत नाही . त्याप्रमाणे परमेश्वराला या सृष्टीचा , व्यवहाराचा काही शीण नाही .
तेराव्या अध्यायात क्षेत्र क्षेत्रज्ञानाविषयी सांगताना दृष्टांत देतात ,
संसर्गे चेष्टिजे लोहे | परि लोह भ्रामक नोहे |
क्षेत्र क्षेत्रज्ञा आहे | तेतुला पाडू ||
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी १३-११२२
ज्याप्रमाणे लोहचुंबकाच्या सानिध्यात लोखंडहि चुंबकासारखे होते . परंतु लोखंड काही चुंबक नसते , त्याप्रमाणे क्षेत्र आणि क्षेत्रज्ञ यांच्याविषयी समजावे .
अठराव्या अध्यायात हि ईश्वरी सत्तेने भूत मात्रांचे व्यवहार होतात हे सांगतानाही लोहचुंबकाचि उपमा दिली आहे ,
भ्रामकाचेनि संगें । जैसें लोहो वेढा रिगे ।
तैसीं ईश्वरसत्तायोगें । चेष्टती भूतें ॥
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी १८-१३११
जसे लोखंड लोहचुंबकाच्या सामर्थ्यामुळे हालते , फिरते , तसे ईश्वराच्या सत्तेने जड असलेल्या भूतमात्रांच्या हालचाली होतात .
संत साहित्यातील अद्भुत रहस्य आपणा पर्यंत जाव हे आमच कर्तव्य सामझतो म्हणून सर्व पुनश्च इंटरनेट च्यामाध्य्मातून संकलन करीत आहोत , सर्व टाईप करण्याकरिता बराच वेळ जातो मात्र माऊली कृपेने नवीन काही कार्य करण्यास प्रोत्साहन मिळते .
आमचे हे प्रयत्न आणि कष्ट आपणापर्यंत जावेत व आपण हि संत साहित्य वाचव शक्य असल्यास जास्तीत जास्त आपल्या मित्र परिवारापर्यंत हि माहिती नक्कीच शेअर कराल हि अपेक्षा आपल्या प्रतिक्रिया अवश्य कळवा , लवकरच भेटू नवीन विषय सोबत ,
खूप खुप धन्यवाद !
आपला ,
अक्षय भोसले - ८४५१८२२७७२
वारकरी संप्रदाय युवा मच , महाराष्ट्र
-
