Friday 18 July 2014

श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरीतील वनस्पतीशास्त्र विषयक संदर्भ - शास्त्रज्ञ श्री संत ज्ञानेश्वर महाराज

|| ज्ञानेशो भगवान विष्णू ||



     श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरीत आलेले वनस्पतीशास्त्र विषयक संदर्भ ! 
परमेश्वरच्या संकल्परुपी बिजामधून हि सृष्टी निर्माण झाली आणि पुन्हा ती त्या संकल्पाताच सामावणार आहे . ( सृष्टी उत्पत्ती आणि लय ) हे सांगताना म्हटले आहे , 
बीज शाखाते प्रसवे | मग ते रुखपण बीजी सामावे |
तैसे संकल्पे होय आघवे | पाठी संकल्पी मिळे || 
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी ९-२९२ 
ज्याप्रमाणे बी मधून खोड , मुळे , फांद्या इत्यादी सर्व झाड जन्माला येते आणि पुढे ते झाड लहानशा बी मधे सामावून जाते त्याप्रमाणे ...
( असाच विषय ' बीज मोडे झाड होये | झाड मोडे बीजी समाये | ' ..-- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी १७-५९ येथे हि आहे )
भाजलेले बी उगवत नाही ' बीजे सर्वथा आहाळली | .... तरी न विरुढती सिंचली |...
- श्री ग्रंथराज ज्ञानेश्वरी २-६६
पुढे पंधराव्या आध्यायात ' उर्ध्वमूलमध : शाखम ' यावर भाष्य करताना वनस्पतीशास्त्रातील बीजभाव , बीजांकुरभाव वृद्धी , फलभाव , पानझड इत्यादी अवस्थांचे सविस्तर वर्णन केले आहे .
संत साहित्यातील अद्भुत रहस्य आपणा पर्यंत जाव हे आमच कर्तव्य समझतो म्हणून सर्व पुनश्च इंटरनेट च्यामाध्य्मातून संकलन करीत आहोत , सर्व टाईप करण्याकरिता बराच वेळ जातो मात्र माऊली कृपेने नवीन काही कार्य करण्यास प्रोत्साहन मिळते .
आमचे हे प्रयत्न आणि कष्ट आपणापर्यंत जावेत व आपण हि संत साहित्य वाचव शक्य असल्यास जास्तीत जास्त आपल्या मित्र परिवारापर्यंत हि माहिती नक्कीच शेअर कराल हि अपेक्षा आपल्या प्रतिक्रिया अवश्य कळवा , लवकरच भेटू नवीन विषय सोबत ,
खूप खुप धन्यवाद !
आपला ,
अक्षय भोसले - ८४५१८२२७७२
वारकरी संप्रदाय युवा मंच , महाराष्ट्र